โพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ (Potassium Hydroxide, KOH) เป็นสารประกอบเคมีที่มีสูตร chimique KOH ซึ่งเป็นเบสแก่และเป็นสารละลายในน้ำได้ดี สารนี้ถูกจัดอยู่ในหมวด “ด่าง” เนื่องจากสามารถทำปฏิกิริยากับกรดเพื่อทำให้เป็นกลางได้
โพแทสเซียมไฮดรอกไซด์มีรูปลักษณะภายนอกเป็นของแข็งสีขาวไม่มีสีหรือสีเทา มีลักษณะเป็นเม็ดเล็ก ๆ หรือผงละเอียด ซึ่งสามารถละลายในน้ำได้อย่างเต็มที่ โดยจะปล่อยความร้อนออกมา during the process of dissolution
คุณสมบัติโดดเด่นและการใช้งานที่หลากหลาย
คุณสมบัติเด่นของโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์คือความเป็นเบสแก่ ทำให้มีบทบาทสำคัญในอุตสาหกรรมต่าง ๆ มากมาย ลองมาดูกันว่า โพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ถูกนำไปใช้ประโยชน์อะไรบ้าง:
-
การผลิตสบู่และผงซักฟอก: โพแทสเซียมไฮดรอกไซด์เป็นส่วนประกอบสำคัญในการทำปฏิกิริยากับไขมันและน้ำมัน เพื่อสร้างสบู่และผงซักฟอก โพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ช่วยให้เกิดกระบวนการ “Hydrolysis” ซึ่งจะแยกโมเลกุลของไขมันออกเป็นกรดไขมันและกลีเซอรีน
-
การผลิตแบตเตอรี่: โพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ถูกใช้ในแบตเตอรี่ตะกั่ว-กรด (Lead-acid battery) เป็นสารละลายอิเล็กโทรไลต์
บทบาทของโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ในแบตเตอรี่ 1. ช่วยให้ไอออนเคลื่อนที่ระหว่างอิเล็กโทรดบวกและลบ 2. มีส่วนในการเกิดปฏิกิริยาเคมีที่สร้างกระแสไฟฟ้า -
การผลิตชีวภัณฑ์: โพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ถูกใช้ในการปรับ pH ของสารละลายสำหรับการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์ในกระบวนการหมัก (Fermentation) เพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ชีวภัณฑ์อย่าง 효율적으로
-
อุตสาหกรรมกระดาษ: โพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ถูกใช้ในการกำจัดลิกนิน (Lignin) ซึ่งเป็นสารประกอบที่ทำให้เส้นใยของกระดาษแข็งและเหนียว โพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ช่วยให้กระบวนการทำเยื่อกระดาษ (Pulp making process) เป็นไปอย่างราบรื่น
วิธีการผลิตโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์: ท้าทายสำหรับนักเคมี!
การผลิตโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์โดยทั่วไปจะใช้ 2 วิธีหลัก:
- Electrolysis of Potassium Chloride Solution:
- กระบวนการนี้ใช้กระแสไฟฟ้าผ่านสารละลายของโพแทสเซียมคลอไรด์ (Potassium Chloride) ซึ่งจะทำให้เกิดปฏิกิริยาเคมีที่แยกโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์และก๊าซคลอรีน
- Reaction of Potassium Carbonate with Calcium Hydroxide:
- โพแทสเซียมคาร์บอเนต (Potassium Carbonate) จะทำปฏิกิริยากับแคลเซียมไฮดรอกไซด์ (Calcium Hydroxide) เพื่อสร้างโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์และตะกอนแคลเซียมคาร์บอเนต
ความปลอดภัยในการใช้งาน: ระมัดระวังให้ดี!
โพแทสเซียมไฮดรอกไซด์เป็นสารเคมีที่มีฤทธิ์กัดกร่อน (Corrosive) ดังนั้นจึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องปฏิบัติตามมาตรการความปลอดภัยเมื่อใช้งาน
- ใส่เครื่องป้องกัน: ถุงมือ, แว่นตานิรภัย และหน้ากาก
- จัดเก็บอย่างเหมาะสม: เก็บในภาชนะที่ปิดสนิท, ในที่แห้งและเย็น, ไม่ให้โดนน้ำ
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสโดยตรง: หากเกิดการสัมผัส โปรดล้างด้วยน้ำสะอาดเป็นจำนวนมาก
- จัดการสารเคมีอย่างระมัดระวัง: อ่านฉลากและคำแนะนำในการใช้งาน